UZUS I STAVOVI TUMAČA I PREVODILACA ZA SRPSKI JEZIK I NJIHOV ODNOS PREMA DRUGIM, SRODNIM JEZICIMA

Сажетак

Ovaj rad bavi se uzusom i stavovima tumača i prevodilaca za srpski jezik koji rade uglavnom izvan Republike Srbije. U radu se najpre opisuju okolnosti prevođenja u anglofonskim zemljama uglavnom, kao i norme kojih se tumači i prevodioci pridržavaju iz profesionalnih i etičkih razloga. Od posebnog interesa je položaj srpskog jezika kada su posredi prevodilačke usluge u stranim zemljama i način na koji se tumači i prevodioci pozicioniraju prema sada opšteprihvaćenoj posebnosti srpskog jezika i okolnostima prevodilačkog tržišta. Ispitivanje je sprovedeno na dvadeset i šestoro tumača i prevodilaca, od kojih trinaest ima akreditaciju samo za srpski jezik, dok trinaest uz srpski ima još i akreditaciju za bošnjački i/ili hrvatski jezik. Rezultati ispitivanja pokazuju da između onih sa samo jednom akreditacijom i onih s dve ili tri akreditacije postoje razlike u vezi sa spremnošću za prihvatanje ponuda pod neslužbenim nazivima kao što su srpskohrvatski, jugoslovenski ili bošnjačko-hrvatsko-srpski. No, kod gotovo svih ispitanika postoje slične norme u slučaju da originalni teskt na srpskom, hrvatskom ili bošnjačkom odstupa od jezika za koji je tumač/prevodilac prihvatio prevodilački zadatak. Ovo je, takođe, uočljivo u vezi s neprihvatanjem ponuda za jezik za koji ispitanik nema akreditaciju. Tumači i prevodioci za srpski jezik predstavljaju zanimljivu grupu za istraživanje promenjenih ili prilagođenih normi nakon nestanka naziva ‘srpskohrvatski jezik’ i (ponovnog) uvođenja naziva ‘srpski jezik’ kao službenog naziva za maternji jezik Srba u Republici Srbiji i drugde u svetu.